آموزش فلسفه
فلسفه یکی از حوزههای دانش است که به پاسخ مناسب برای پرسشهای مختلف بشریت در زمینهی جایگاه انسان و مسائل هستی میپردازد. پس وقتی از آموزش فلسفه صحبت میکنیم، منظورمان یادگیری آن دسته از مفاهیمی است که در باب تعقل در آفرینش و جهان مطرح خواهد شد. بسیاری از پرسشهایی که فلسفه به آن پاسخ میدهد، حتی در ذهن کودکان نیز وجود دارد. یعنی از ابتدای شکلگیری تفکر در انسان، به دنبال پاسخی برای آن سؤالات هستیم. توجه داشته باشید مباحثی که در زمینهی فلسفه مطرح میشوند، بهطور عادی و از روش تجربی قابل اثبات یا رد نخواهند بود.
چرا باید فلسفه را یاد بگیریم؟
یادگیری و آموزش فلسفه، به شما کمک میکند تا ذهن بازتری داشته باشید. در این علم، قدرت مغز و ذهن شما برای درک جهان اطراف و تفکر دربارهی آن را، بهطرز عجیبی افزایش مییابد. بنابراین در دیگر مسائل مانند سیاست، دین و حتی علوم تجربی نیز عملکرد بهتر ذهن را مشمول میشود. از سوی دیگر، فلسفه شما را برای بررسی زندگی و پاسخ به پرسشهایی که همواره وجود دارد، آماده میکند.
این پرسشها برای تمام انسانها مطرح میشود. پاسخ به این پرسشها ذهن کنجکاو انسان را آرامتر میکند. یادگیری فلسفه، برای بسیاری از افراد جذاب و هیجان انگیز است. چالشهای ذهنی فراوانی که در پاسخ به پرسشها مطرح میشود، از مهمترین جذابیتهای این علم به شمار میآید.
رشته فلسفه چیست؟
به دلیل اهمیت فراوان علوم فلسفه، رشتهی فلسفه برای مطالعات ایجاد شد. در این رشته، مطالعهی مسائل و مفاهیم بنیادین در دین، علم، فرهنگ، هنر، جامعه، دولت و غیره مدنظر قرار میگیرد. به عبارت دیگر، پاسخ به پرسشهایی مانند «چرا هستیم؟»، «باید چکار کنیم؟» و غیره در این رشته مورد بررسی خواهند بود. افرادی که به چنین موضوعاتی علاقهمند هستند، میتوانند رشتهی فلسفه را برای تحصیلات آکادمیک خود انتخاب کنند. اینطور فرصت بیشتری برای مطالعات و یادگیری فلسفه ایجاد میشود.
بازار کار رشته فلسفه
متأسفانه افرادی که در رشته دانشگاهی فلسفه تحصیل میکنند، انتخاب چندان متنوعی برای کار حرفهای خود ندارند. فارغ التحصیلان این رشته میتوانند به عنوان استاد و مدرس در دانشگاهها و مدارس مشغول به کار شوند. البته این شغل مستلزم آن است که با تدریس و محیط کار آموزشی میانهی خوبی داشته باشید.
اگر به محیطهای پژوهشی و تحقیقاتی علاقه دارید، میتوانید در این حیطه بهطور حرفهای فعالیت داشته باشید. مشاور فلسفی برای برخی سازمانها، نویسندگی، کارمند وزارت امور خارجه، فعالیت به عنوان حقوقدان و غیره از دیگر مشاغل مرتبط با رشتهی فلسفه هستند.
با این حال به دلیل بازار کار ناکافی شاخهی فلسفه- علیرغم اهمیت فراوان این رشته- گفته میشود بیشتر فارغالتحصیلان در کسب و کارهای نامرتبط مشغول به فعالیت هستند. بنابراین توصیه میکنیم پیش از انتخاب این رشته، از بازار کار و نوع حرفهی انتخابی خود اطمینان حاصل کنید.
دروس رشته فلسفه
همانطور که اشاره کردیم، هدف آموزش فلسفه، پاسخ به سؤالات بنیادین انسان است. لذا سرفصلهای آموزشی و دروس دانشگاهی این رشته به گونهای تنظیم شدهاند تا فرد بتواند با چگونگی پاسخدهی و نیز نظرات برخی از فیلسوفان مطرح آشنا شود. عنوان مهمترین دروس رشته فلسفه در لیست زیر آورده شده است.
• منطق قدیم ۱ و ۲
• علم کلام ۱
• منتخب متون کلامی و فلسفی
• تاریخ فلسفه قرون وسطی تا رنسانس
• عرفان نظری
• فلسفه اخلاق در تفکر غربی
• تاریخ فلسفه از کانت تا نیمه دوم قرن نوزدهم
• فلسفه معاصر و مکاتب جدید قرن بیستم
• متون فلسفی به زبان عربی ۱ و ۲
• فلسفه علوم ۱ و ۲
• منطق جدید
• تاریخ فلسفه اسلامی ۱ و ۲
• فلسفه اسلامی ۱ و ۲
• اخلاق در تفکر اسلامی
• تاریخ فلسفه یونان ۱ و ۲
• تاریخ فلسفه از بیکن تا هیوم
• تاریخ فلسفه جدید و معاصر
• متون فلسفی به زبان خارجی ۱ و ۲
• متافیزیک در غرب
به طور کلی در مقطع کارشناسی رشتهی دانشگاهی فلسفه تعداد ۱۳۴ واحد درسی وجود دارد که ۲۰ واحد برای دروس عمومی، ۱۸ واحد برای دروس پایه، ۸۶ واحد دروس اصلی و ۱۰ واحد دروس اختیاری تنظیم شده است.
منابع آموزش فلسفه
برای یادگیری فلسفه، مطالعه اولین منبعی است که میتوانید بدان دسترسی داشته باشید. شما میتوانید از دانلود کتاب آموزش فلسفه یا pdf آموزش فلسفه برای این منظور بهره بگیرید. اگر فرصت کافی ندارید، چکیدهی نکات کتابهای آموزشی یا خلاصه کتاب آموزش فلسفه را بخوانید. همچنین میتوانید از منابع آموزش فلسفه صوتی استفاده کنید.
در گام بعد برای یادگیری عمیقتر، شرکت در کلاسها و دوره آموزش فلسفه استفاده کنید. شرکت در دورههای مجازی، برای صرفهجویی در زمان و هزینهها گزینهی ایدهآلی خواهد بود. شما میتوانید با خریداری و شرکت در دورههای مجازی، دسترسی نامحدود به فیلمهای آموزشی داشته باشید و هر زمان چندین بار استفاده کنید.
البته اگر رشتهی فلسفه را برای تحصیلات دانشگاه انتخاب کنید، دانشگاه و محیط آکادمیک نیز میتواند منبعی برای یادگیری بیشتر به حساب آید. در این صوت بسته به سطح دانشگاه شما، اساتید و دیگر دانشجویان نیز در بالا بردن معلومات فلسفی تأثیرگذار هستند.
معرفی چند کتاب برای آموزش فلسفه
اگر از کتابها برای یادگیری و مطالعه در زمینهی فلسفی استفاده میکنید، بهتر است سراغ کتابهای زیر بروید. مطالعهی این کتابها به پیشنهاد خوانندگان از بهترین منابعی محسوب میشود که درخصوص یادگیری فلسفه توصیه شده است.
• کتاب دنیای صوفی اثر یوستین گردر (آموزش فلسفه در قالب رمان)
• کتاب بار هستی اثر میلان کوندرا (رمان فلسفی)
• کتاب لذات فلسفه اثر ویل دورانت
• کتاب در باب حکمت زندگی اثر آرتور شوپنهاور
• کتاب نقد عقل محض اثر ایمانوئل کانت
• کتاب چنین گفت زرتشت اثر فریدریش نیچه
• کتاب تاریخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل
• کتاب فلسفه زندگی اثر کریستوفر همیلتن
• کتاب تاریخ فلسفه دامیز اثر مارتین کوهن
• کتاب فلسفهای برای زندگی اثر ویلیام اروین
• کتاب ضیافت اثر افلاطون
در صورتی که تهیهی این کتابها برایتان خارج از بودجهی تعیین شده است، میتوانید به دانلود نسخهی pdf و اینترنتی آن بپردازید.
ادامه تحصیل در رشتهی فلسفه
خوشبختانه دانشجویانی که رشتهی فلسفه را بهعنوان رشتهی دانشگاهی خود انتخاب کردهاند، میتوانند در مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر، ادامه تحصیل دهند. برای مقطع کارشناسی ارشد، گرایشهای زیر قابل انتخاب است.
• فلسفه
• فلسفه تطبیقی
• منطق
• فلسفه دین
• منطق فهم دین
• اخلاق
این گرایشها در مقطع دکتری به شرح زیر است.
• فلسفه دین
• هنر
• منطق
• اخلاق
• علم و فناوری
• فلسفه
• فیزیک
• علوم اجتماعی
ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به خصوص برای دانشجویانی که قصد فعالیت حرفهای به عنوان استاد و محقق یا پژوهشگر دارند، مفید و الزامی است.
بهترین دانشگاه فلسفه
در کشور ایران، رشتهی فلسفه در دانشگاههایی مانند دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دانشگاه تبریز، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه محقق اردبیلی تدریس میشود. اگر قصد مهاجرت به خارج از کشور برای تحصیلات در فلسفه دارید، دانشگاههای پیتسبورگ، دانشگاه نیویورک، دانشگاه راتگرز، دانشگاه آکسفورد، هاروارد و کمبریج از بهترین دانشگاههایی است که میتوانید برای آموزش فلسفه انتخاب کنید.
بهترین دانشگاه فلسفه شما را برای یادگیری عمیقتر و بهتر مطالب فلسفی آماده میکند. سطح علمی این دانشگاهها در رشتهی فلسفه از دیگر دانشگاهها بالاتر است و اساتید و جو بهتری برای مطالعات در این زمینه فراهم شده است.
آیا یادگیری فلسفه دشوار است؟
آموزش فلسفه اگر درست و اصولی و طبق منابع معتبر پیش برود، دشوار نیست. در غیر این صورت به دلیل علم بینهایت فلسفه، نمیتوان آن را آسان و ساده تلقی کرد. پس اگر میخواهید فلسفه را یاد بگیرید، از منابع معتبر و سرفصلهای اصولی استفاده کنید تا چیزی از قلم نماند.
با این حال ضروری است تا این نکته را بدانید که شخصی که به سراغ علم فلسفه میرود، بهتر است پایه ریاضیات قوی، توانایی جسمی کافی و قدرت ذهنی خلاق داشته باشد. ریاضیات قوی، نشان از ساختار منطقی و تجسم بهتر ذهن است. این موضوع برای درک مطالب فلسفی نیز اهمیت دارد. این ویژگیها سبب میشود تا علم فلسفه به عنوان علوم سخت در بین عموم مردم تلقی شود.
سرفصلهای آموزش فلسفه
فلسفه شاخههای زیادی دارد اما بهطور کلی آنچه در دورههای آموزشی فلسفه مطرح میشود، میبایست موارد زیر را پوششدهی کرده باشد.
• آشنایی با چیستی علم فلسفه
• تاریخ فلسفه
• علم استقرایی
• ابطال گرایی
• فلسفه زندگی
• شناخت شناسی
• علت و معلوم
• خداشناسی
• هستی شناسی
• مطالعهی فلسفه از دید فیلسوفان بزرگ
* نکته: در دورههای آموزش تخصصی فلسفه مباحث و موضوعات بهطور جزئیتر و ظریفتری مورد بررسی قرار میگیرند.
چه کسانی باید در دورههای آموزشی فلسفه شرکت کنند؟
شرکت در دورههای آموزشی فلسفه برای تمام علاقهمندان به مباحث فلسفی مفید است. اگر به چالشهای مغزی برای یافتن پاسخی برای پرسشهای هستی علاقهمند هستید، این رشته با روحیاتتان همخوانی خواهد داشت. این دورهها همچنین برای افرادی که در مقاطع مختلف رشتهی فلسفه تحصیلات آکادمیک دارند، نیز مؤثر است. چراکه بهتر با موضوعات عملی برای فلسفه آشنا خواهند شد.
آموزش فلسفه در مکتب خونه
اگر قصد آموزش فلسفه از صفر دارید، میتوانید از مکتب خونه به عنوان یکی از منابع جامع و ایدهآل برای یادگیری استفاده کنید. در مکتب خونه، لیستی از دورههای آموزش علم فلسفه وجود دارد. شما میتوانید سرفصلهای آموزشی هر دوره را مشاهده کنید تا براساس نیاز خود تصمیم بگیرید که کدام دورهی آموزشی برایتان مناسبتر است. همچنین نظرات کاربران و شرکتکنندگان در این دوره، گویای وضعیت ارائه خواهد بود.